Yaş ilerledikçe kas erimesinin görülme sıklığının giderek arttığını belirten Anadolu Sağlık Merkezi İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Çağatay Öktenli, 80 yaşın üzerindeki her 10 kişiden 4’ünün bu sorunla karşı karşıya kaldığına dikkat çekti.
Gençlikte toplam vücut kütlesinin yaklaşık üçte birini oluşturan kas kütlesi, 75 yaşına kadar yarı yarıya azalıyor. 50’li yaşlarda başlayan kas gücündeki azalma 70’li yaşlarda özellikle sırt, kol, bel ve bacak kaslarında kuvvet kaybı olarak ortaya çıkıyor.
Kas erimesi (sarkopeni) nedir?
Yaşlanmaya bağlı olarak kas gücünün ve dayanıklılığın azalması “kas erimesi” (sarkopeni) olarak tanımlanıyor. Özellikle yaşlılarda kas erimesinin önlenmesi, düşme riskinin önüne geçmesi ve bağımsız yaşama yetisinin artırılması açısından önem taşıyor. Yaşlılarda kas erimesinin en önemli sonuçları, hareket ve bağımsız yaşama yeteneğinde azalma ve düşmelere bağlı yaralanma ile kırıklar sonucu yatağa bağımlı hale gelme olarak sıralanıyor.
Kas erimesinin nedenleri
Kas erimesi kadınlarda daha erken ortaya çıkmakla birlikte, kas kaybı erkeklerde daha fazla görülüyor. Protein alımındaki azalma, kas erimesinin en önemli nedeni. Yaşlandıkça besin, özellikle protein alımındaki azalmanın yanı sıra, fiziksel aktivite azlığı da kas erimesini artıran en önemli nedenler arasında geliyor. Kas gelişimi ve dayanıklılığının sürdürülebilmesi için önemli bir faktör de kaslara gelen kan akımıdır. Yaşlılarda gerek damar sertliği nedeniyle gerekse kalp yetmezliği gibi eşlik eden kronik hastalıklar nedeniyle kaslardaki kan akımında yetersizlik meydana gelebiliyor. Kaslara gelen kan akımı kadar kasları uyaran sinirler de kas gücünün sürdürülebilirliği için önemli. Yeterli sinirsel uyarının olmadığı kas kütlesi hızla azalıyor. Büyüme hormonu, testosteron vb. hormonlar kasta protein yapımını sağlayan hormonlar ve bunlar yaşla birlikte azalıyor. Bu da kas erimesinde diğer önemli bir faktör.
Beslenme bozukluğuna bağlı kas erimesi
Yaşlılar çabuk doyarlar. Ayrıca, tat ve koku duyuları da yaşla birlikte zayıflıyor. Depresyon, demans, kronik hastalıklar ve kullanılan ilaçlar da iştahsızlık yaparak besin alımındaki bozulmayı daha da kötüleştiriyor. Bu nedenle de özellikle beslenme bozukluğuna bağlı kas erimesi olan yaşlıların proteinden zengin beslenmeleri ve vücut ağırlığının kilogram başına en az 1 gram gün protein almaları gerekiyor. Proteinin yanı sıra D vitamini eksikliği de kas ve kemik erimesini artırıyor, folik asit ve B12 vitamin eksikliklerinin de araştırılması gerekiyor.
Kas erimesini önlemek
Kas erimesi, dengeli beslenmeye ek olarak düzenli egzersizle önlenebiliyor. Hafif ağırlıklar kullanılarak yapılacak kas dayanıklılık egzersizleri, germe ve kuvvetlendirme hareketleri hem kas hem de sinirsel uyarımı düzenliyor. Kuvvetlendirme egzersizleri hem kas kaybını önlüyor hem de kaybedilen kas miktarını artırıyor. Böylece yaşlılarda düşme riski önemli oranda azalıyor, yanı sıra birlikte hareketlilik de artıyor.
